Нӑрӑсъюхӑт вєрты па айат ёх щимӑщ вєрӑта вәнтӑты округев арсыр тӑхет эвӑт культура департамент кәщайт нємасыя вєрӑнтты ёх тыв вохсӑт. ыв тӑм кўтн ар пєлӑк Шапша кәрт, Ёмвош, Сўмӑтвош па Сәрхан районӑт эвӑт вәсӑт. 

Ма щи щосн итәх вєрӑнтты ёх пиа вәйтантыйсум па муртӑң айке уша вєрсум. Герман Семёнович Хатанзеев Сӑранпауль вош эвӑт вә. Сырыя Дмитрий Георгиевич Агеев хущи арсыр нӑрӑсӑты щирӑта вәнтыйты айат ёх пӑта тӑм хә нӑрӑсъюхӑт вєрӑс. ўв иса 1999-мит  о вўш эвӑт щитӑт эщӑт па тӑмиты мӑнєма путӑртӑс:

– Ма вәтща щирємн тӑм нӑрӑсъюхӑт вєрты вәнтыйсум. Сырыя  вантсум Артём Гришкин па Григорий Сайнахов эщӑтум утӑт па ӛхӑт   айтыева оӑң нӑрӑсъюх ма хущєма тывӑс. Нынъюхӑт ищиты айкємн вәнсум тўңщирӑңа вєрты. Ма нәмӑстємн, мӑнєма нётӑс щи вєр, хуты ай пурайт вўш эвӑт иса рўщ мир гитарайн юнтсум па   Сӑранпауль вош  ӑшкола искусствайт хущи ищиты сыр-сыр нӑрӑсӑты пурмӑс сувӑт тўңщирӑңа эщӑтман рәпитум. Юхи хӑщум пурайн  нӑрӑсъюхӑт ар пєлӑк хәъюх эвӑт тәса вєрты вўянтсум. Щи вәнтъюхӑт  тумпийн, тӑмхӑт вєрӑнтты ёхўв нохӑръюх па хопъюх эвӑт ищиты  тәса па сыяңа сӑщты нӑрӑсӑты пурмӑсӑт эщӑтты вәнтыйсӑт. Щит  шєңк вән па мосты вєр тӑмхӑт мўң шуши мирўв пӑта. Еы вәты-хоты щирєвн ищиты ән сыяң па хурасӑң нӑрӑсъюх сый тӑм нуви  тәрум ипийн ат сӑщӑс. Щи пурайн мўң вєритўв кашӑң мир хӑннєхуятӑта путӑртты, хуты увӑс ёхўв культура щирӑт ямсыева еы айат ёхўвн аємӑсыйт, апрӑң ёшӑта питсӑт па тӑмхӑт шєңк сӑмӑңа  тӑйыйт. Тӑмӑщ нӑрӑсъюх вєрты ёх вәйтантупсэт округев уватн арсыр вошӑтн эщӑтты мос, ән аршӑк хӑннєхә вәнтӑты ат вєритсўв, муй щирн тӑм пурмӑс эщӑтты па хуты щитн юнтты мос.  

Кимит нӑрӑсӑты пурмӑс вєрты хәем Анатолий Васильевич Вадичупов  Шапша кәртӑн Ёмвош районӑн вә, ўв па нӑрӑсъюх эщӑтты па щитн юнтты оӑңӑн тӑмиты мӑнєма путӑртӑс:

– Мєт оӑң нӑрӑсъюх ма 1988-мит он вєрсум. Ин щит Венгрия мўвн  вә. Ма, вантэ, юх па ўв эвӑт арсыр пурмӑсӑт эвӑтты хәя сырыя Пуңавӑт вошн вәнтыйсум па оӑңӑн щӑта рәпата тӑйсум. Ӛхӑт  апӑтнӑңк вош хущи ўв эвӑт арсыр тухӑң муй вәнтвой па хӑннєхә хурасӑт эвӑтты хәя вәсум. Айн-айн Сўмӑтвош культура хота юхӑтсум па щӑта ищиты сыр-сыр шуши мир пурмӑсӑт юх па ўв эвӑт эвӑтмӑн и о мӑр рәпитсум. Щи вош эвӑт єв кўтўп юхан кәрта мӑнсум па ищи Увӑс мирӑт культура хотн рәпата мущӑтсум. Щӑта ня о мӑр рәпитсум па Ёмвоша щи мӑнсум.  Вєритум лупты, муй щирн  вәупсєм хўват ямкєм ар нӑрӑсъюх,  нынъюх муй тәрсӑпъюх сыр-сыр якты-ариты хотӑт пӑта эщӑтсум. Щӑта вєрум нӑрӑсъюхам округев арсыр районӑтн ин тӑмхӑт вәнта ямсыева тӑйыйт. Тӑта мўң нынъюх  вєрўв па ӑн хошты ёх щимӑщ нӑрӑсъюхӑн юнтты вәнтӑты питўв. 

Ювоӑңӑн вєрӑнтты хәйңӑн лупсӑңӑн, хуты тӑмӑщ вәйтантупсэт вєра мосӑт. Тӑта ыв айат ёх сыр-сыр нӑрӑсъюхӑт вєрты па щитӑтн ыве ямсыева юнтты вәнтӑӑт, ән шуши мир нӑрӑсӑты щирӑт еы  тўңщирӑңа ат вәсӑт па хуятӑтн сӑмӑңа ат тӑйсыйт.

 

Владимир Енов