Мньщи н хтпат потыртаӈкве акван-атыглавсыт
Ханты-Мансийск ӯст М-вит ос лумхлас музейт акв пӯмащ суссылтап рӯпиты, рущ лтӈыл «Тёплый Север» намаим лы. Тот мньщи, ханты ос рн н хтпат сахияныл, лгыл маснутаныл, пуӈктраныл ос мт маснутаныл суссылтавет. Музейт рӯпитан хтпат мньщи, ханты нт мщтырлан тла урыл потыртаӈкве тув ввыглыяныл.
Вт сграпнал тпос 5 хталт мньщи нт музейт акван-атыглавсыт ос оманыл, щащкваныл, анкваныл хумус мщтырласыт, та урыл китыглавсыт. Учёный н Светлана Алексеевна Попова, мньщи газетат кӯщаиг рӯпитан н Галина Рудольфовна Кондина ос пс йис врмалит ханищтан с мньщи н Раиса Калистратовна Бардина тув ввыглавсыт.
М-вит ос лумхлас музейт рӯпитан н Оксана Белогай влт Светлана Алексеевна китыгластэ:
– Светлана Алексеевна, наӈ яныгмамын порат хумус гирищит щакщуӈкве ханищтавсыт?
– Ам саран щмьят яныгмасум кос, тувыл анквам мньщииг лыс. Тав Хаӈласы пвылт колтглэ ёт лыс, саран ос рущ лтӈыл ат потыртас. Тав мщтырлаӈкве хсыс, сахи мгсыл хорамыт яктуӈкве сака врмыс. Мт нт мгсыл хансат нтыс. Ащйкам лаль хотталь тотвес, сутытавес. Анквам тох мщтырлым тнэ мгсыл сакати олн мощ слыс.
Ам яныгмамум порат гит нмхотьютын щаквуӈкве ат ханищтавсыт. Ома нтсхаты, гитэ тав пхн ӯнты. ги мщтырлаӈкве ке таӈхи, тнт такви оматэ, анкватэ, щащкватэ нупыл сунсы, тох ханищтахты. Ат ке таӈхи, нмхотьют рыл уласын ӯнттуӈкве ат патаве.
Ам нсхатуӈкве кос хсгум, тувыл рӯтанум пуссын лвгыт, ам рущ щирыл нтгум. Манрыг тох, ат вглум. щум тай ёмащакв нсхатуӈкве хсы, мньщи щирыл нты. Номилум, омамн лвыглавсум: «Ӯнтэн, матыр хансэн». Ань тай вглум, тав лвме щирыл врсум, лупсам сыс нпакыт хассум, св нпакыт тратасум. Ам акваг лвыглгум, ам саканум нпакыт лгыт.
гит ос нт ос маныр вруӈкве ат рвыс, ты урыл мньщи газетат рӯпитан н Галина Рудольфовна Кондина китыглавес, тав лвыс:
– Ам яныгмамум порат омамн лвыглавсум, н хтпатн колалан нх-хӈхуӈкве, хум хтпат маснутаныл нумыл ялуӈкве ат рви. Мн колув хум хтпа маснутыт акв мн пинвсыт, гит, н хтпат – мт мн. Тох хум маснутаныл ат икщамтавет, тн сыстамыг хультгыт. Тнт хтпат враим ст ньщуӈкве патгыт, вруй ктын-паттгыт.
Ам янгыгнув хунь мтсум, омам ты врмалит урыл китыгласлум, манрыг ат рōви. Тав ювле нас лвыглас: «гикве, ат рви».
Пс йис врмалит палт манхурип тлат ōлгыт, ты урыл с мньщи н Раиса Калистратовна Бардина потыртас:
– Мньщи мхманув сака мӯтраӈыг лсыт, тыимгсыл тн врмаляныл хот-ёрувлаӈкве щар ат рви. Ам св тл ӯст лгум, рнэ порат пасан щпитгум, сс косамтгум, Нй-тыранум нупыл пйкщгум. Ань мньлат хтпатын таи лвуӈкве таӈхгум, тнки Нй-тыраныл ос яныгмам пвланыл ул вос ёрувлыяныл, вос вганыл.
Людмила ТЕТКИНА






