Шӑншвош кәртӑн Манстӑр районӑн кўтўп ӑшкола-интернатн ар о мӑр няврємӑт авӑты нєңа Тамара Семёновна Тимонина вә па рәпит. Щӑта рәпата щирн яңхмємн, ма нємасыя ўв пиэа вәйтантыйсум па путрємӑсум, муй щирн тӑм йисн интернат хущи няврємӑт вәӑт па хуты ыв тӑйыйт.
– Тамара Семёновна, еша нӑң рәпатаен оӑңӑн сырыя айке вєра?
– Ма тӑм Шӑншвош кәртӑң ӑшкола-интернатємн ям хўв рәпитум. Мєт оӑңӑн тыв 1986-мит он юхӑтсум. Щи пурайн катра интернат хот тӑта омсӑс. Щӑта щи оӑтн ям ар хӑнты няврєм вәс па щит пӑта национальной интерната ўңӑтсы. Кўтўп ӑшколаев ищи щи щирн хӑншман тӑйсы. Ма нәмӑстємн, мўң няврємўв пиа щи советской ащ пураитн шєңк яма тӑта вәсўв па вәнтыйсўв. Хӑнты пухӑт па эвет государстваев эвӑт әмӑтсухн мӑсыйт, арсыр єтутн апӑтсыйт. ывеа тәп яма вәнтыйты мосӑс.
– Тӑм интернатн хущи нын, апа, еша па щирн вәты питсӑты?
– Па хуты. Ӛхӑт йиуп кирмащ ӑшкола-интерната касӑсўв па катра вәупсэв ищи кўрумн юрємӑсэв. Сыры оӑтн, вантэ, мўң хущева иса 45 хӑнты пух па эви вәс. ыв Кевӑвт, Кормужиханка, Октябрьское вошӑт эвӑт тыв вәнтыйты юхтыйсӑт. Щит пӑта шуши мирӑт ӑшколая муй интерната ўңтӑссўв. Тӑм юхи хӑщум оӑтн хӑнты няврєм тӑта иса ӑнтәм, щит пӑта ӑ вәнтыйты тӑхия хӑншсыюв.
– Нын хущана вәум айат ёх ӑшкола етшуптӑты па училища муй институт юпийн юхи юхӑтӑт рәпитты муй ӑнтә?
– Ар пєлӑк няврємўв ищипа мўң Манстӑр районэв кәртӑта па вошӑта рәпитты па еы вәты щирн юхӑтӑт. Щит, ма щирємн, шєңк ям вєр. Итәх хуятӑт ыв эвӑтэа кәртӑң кәща хотӑтн рәпата мущатӑт, пәьницайн, полицияйн па няврєм вәнтӑты ӑшколаита па мӑнӑт. Перестройка тывум пурайн шєңк ар айат ёх, мӑта пухӑт па эвет мўң тӑта єнмӑсўв па вәнтӑсўв, рәт мўве эвӑт па вошӑта муй мўвӑта касӑты вўянтсӑт. Тӑта, вантэ, рәпата ывеа иса ӑнтәм вәс.
– Тамара Семёновна, муйсӑр няврємӑт 1990-мит оӑтн нын Шӑншвош интернатн хущи вәты питсӑт?
– Щи оӑтн хӑнты пух па эви иса шима йис. Щит пӑта Манстӑр районӑн йипа вєрум фермерской хотӑң войт єнмӑты ай кәртӑт эвӑт няврємӑт мўң интернат хотэва тәты питсыйт. ыве тӑта тӑйсўв па ӑшкола етшуптӑты вәнты вәнтӑсўв. Щи пурайн тащӑңа муй нўшая вәты хоттє няврємӑт тыв интерната тәтясыйт, щи вєр пєы нємуты хӑннєхә тыш ӑн тӑйс. Ин па, мєт юхи хӑщум оӑтн, тәп нўша ӑңки-ащи па шәкӑщты няврємӑт мўң хущева еы вәты па вәнтыйты щир тӑйӑт. Щикинща ӑңкиа-ащиа яма па тащӑңа ки вәӑт, щи няврємӑт тӑм ӑшкола-интерната ӑн вўыйт.
– Муй арат пух па эви тӑм он нын тӑта тӑйӑты?
– Тӑм о мўң хущева апӑт няврєм вә па вәнтый. ўв ар пєлӑк щимӑщ хоттє ёх эвӑт, мӑта хуятӑт нўшая вәӑт муй вўна яньщӑт.
– Тамара Семёновна, муй арат пўш нын хущана няврємӑт апӑтыйт па хуты ыв тӑта тӑйыйт?
– Хӑт мӑр вет пўш ыве апӑтўв, арсыр урокӑт ыв пиэа эщӑтўв. Щи тумпийн сыр-сыр юнтутн юнтты, арсыр кинайт вантты па киникайт ўңӑтты щир тӑйӑт. Вәнтӑты вєр тумпийн тӑта ывеа па нємуты вєр вєрты иса ӑн мос.
– Пәмащипа, Тамара Семёновна, тӑм айкеӑн пӑта! Па яма вәа!
Владимир НОСКИН
