Форма поиска

Для слабовидящих
  • Главная
  • ХӐНТЫ ЯСӐҢ
    • Айкеԯӑт - Новости
    • Кәща ёх вєрӑт - Политика
    • Финно-уграт - Финно-угорские народы
    • Хӑнты мир моньщӑт-путрӑт - хантыйские сказки, рассказы
    • Хӑнты ясӑң вәнԯтӑԯўв - Изучаем хантыйский язык
    • Шуши мирев вәԯупсы - Жизнь хантыйского народа
    • Шуши мирев культура - Культура обско-угорских народов
  • ЛӮИМ СРИПОС
    • Кӯщаит рӯпатаныл - Политика
    • Ловиньтым-ӯщлахтн - Литературная страница
    • Лххалыт - Новости
    • Нврамыт мгсыл - Детская страничка
    • Рӯтыг лнэ мирыт - Финно-угорские народы и события
    • Соссаӈ мир культура - Культура коренных народов Севера
    • Соссаӈ мир лупса - Жизнь народов Севера
  • Новости
  • Статьи
  • Медиа
    • Аудиогалерея
    • Видеогалерея
    • Фотогалерея
  • Помощь
    • Справочная информация
    • Юридическая помощь
    • Полезные ссылки
    • Cловарь деловой лексики
    • Расписание транспорта
  • О нас
  • Контакты

Светлана РОМБАНДЕЕВА

Содержание номера

Лххалыт - Новости

  • Ханищтахтын тл ты вылтахтас
  • Округ губернаторув Наталья Комарова Юграт
  • тил нврамыт, ханищтан хтпат, щнит-щит!
  • Соссаӈ мхум акван-атхатыгласыт
  • Ӯсув 420 тлэ твлыс

Кӯщаит рӯпатаныл - Политика

  • Тн мирн нтуӈкв патгыт
  • Св нврамыӈ щмьят олныл нтавет
  • Округ Дума кӯщай Хльӯсн ялыс
  • Хльӯс район м янытыл вве

Соссаӈ мир лупса - Жизнь народов Севера

  • Красколыӈъ нврамыт
  • Хӯлупъян урыл потыр
  • Музейт акван-хнтхатыгллсув
  • Ёмас лххал
  • Кимлобазов рӯт н

Соссаӈ мир культура - Культура коренных народов Севера

  • Мхум хӯрум хтал мӯйлысыт
  • Мхум лув сыс тармыл кассыт

Рӯтыг лнэ мирыт - Финно-угорские народы и события

  • Птра хталт пӯрлахтасыт

Ловиньтым-ӯщлахтн - Литературная страница

  • Сака пс хурит суссылтавсыт
  • ква-пыгрищ мйт (мньщи мйт)
  • Кар ос ощща урыӈ нтуп

Архив газеты Лӯим срипос

2012 год

  • № 1 (1011)

2013 год

  • № 1 (1043)
  • № 2 (1044)
  • № 3 (1045)
  • № 4 (1046)
  • № 5 (1047)
  • № 6 (1048)
  • № 7 (1049)
  • № 8 (1050)
  • № 9 (1051)
  • № 10 (1052)
  • № 11 (1053)
  • № 12 (1054)
  • № 13 (1055)
  • № 14 (1056)
  • № 15 (1057)
  • № 16 (1058)
  • № 17 (1059)
  • № 18 (1060)
  • № 19 (1061)
  • № 20 (1062)
  • № 21 (1063)
  • № 22 (1064)
  • № 23 (1065)
  • № 24 (1066)

2014 год

  • № 1 (1067)
  • № 2 (1068)
  • № 3 (1069)
  • № 4 (1070)
  • № 5 (1071)
  • № 6 (1072)
  • № 7 (1073)
  • № 8 (1074)
  • № 9 (1075)
  • № 10 (1076)
  • № 11 (1077)
  • № 12 (1078)
  • № 13 (1079)
  • № 14 (1080)
  • № 15 (1081)
  • № 16 (1082)
  • № 17 (1083)
  • № 18 (1084)
  • № 19 (1085)
  • № 20 (1086)
  • № 21 (1087)
  • № 22 (1088)
  • № 23 (1089)
  • № 24 (1090)

2015 год

  • № 1 (1091)
  • № 2 (1092)
  • № 3 (1093)
  • № 4 (1094)
  • № 5 (1095)
  • № 6 (1096)
  • № 7 (1097)
  • № 8 (1098)
  • № 9 (1099)
  • № 10 (1100)
  • № 11 (1101)
  • № 12 (1102)
  • № 13 (1103)
  • № 14 (1104)
  • № 15 (1105)
  • № 16 (1106)
  • № 17 (1107)
  • № 18 (1108)
  • № 19 (1109)
  • № 20 (1110)
  • № 21 (1111)
  • № 22 (1112)
  • № 23 (1113)
  • № 24 (1114)

2016 год

  • № 1 (1115)
  • № 2 (1116)
  • № 3 (1117)
  • № 4 (1118)
  • № 5 (1119)
  • № 6 (1120)
  • № 7 (1121)
  • № 8 (1122)
  • № 9 (1123)
  • № 10 (1124)
  • № 11 (1125)
  • № 12 (1126)
  • № 13 (1127)
  • № 14 (1128)
  • № 15 (1129)
  • № 16 (1130)
  • № 17 (1131)
  • № 18 (1132)
  • № 19 (1133)
  • № 20 (1134)
  • № 21 (1135)
  • № 22 (1136)
  • № 23 (1137)
  • № 24 (1138)

2017 год

  • № 1 (1139)
  • № 2 (1140)
  • № 3 (1141)
  • № 4 (1142)
  • № 5 (1143)
  • № 6 (1144)
  • № 7 (1145)
  • № 8 (1146)
  • № 9 (1147)
  • № 10 (1148)
  • № 11 (1149)
  • № 12 (1150)
  • № 13 (1151)
  • № 14 (1152)
  • № 15 (1153)
  • № 16 (1154)
  • № 17 (1155)
  • № 18 (1156)
  • № 19 (1157)
  • № 20 (1158)
  • № 21 (1159)
  • № 22 (1160)
  • № 23 (1161)
  • № 24 (1162)

2018 год

  • № 1 (1163)
  • № 2 (1164)
  • № 3 (1165)
  • № 4 (1166)
  • № 5 (1167)
  • № 6 (1168)
  • № 7 (1169)
  • № 8 (1170)
  • № 9 (1171)
  • № 10 (1172)
  • № 11 (1173)
  • № 12 (1174)
  • № 13 (1175)
  • № 14 (1176)
  • № 15 (1177)
  • № 16 (1178)
  • № 17 (1179)
  • № 18 (1179)
  • № 19 (1181)
  • № 20 (1182)
  • № 21 (1183)
  • № 22 (1184)
  • № 23 (1185)
  • № 24 (1186)

2019 год

  • № 1 (1187)
  • № 2 (1188)
  • № 3 (1189)
  • № 4 (1190)
  • № 5 (1191)
  • № 6 (1192)
  • № 7 (1193)
  • № 8 (1194)
  • № 9 (1195)
  • № 10 (1196)
  • № 11 (1197)
  • № 12 (1198)
  • № 13 (1199)
  • № 14 (1200)
  • № 15 (1201)
  • № 16 (1202)
  • № 17 (1203)
  • № 18 (1204)
  • № 19 (1205)
  • № 20 (1206)
  • № 21 (1207)
  • № 22 (1208)
  • № 23 (1209)
  • № 24 (1210)

2020 год

  • № 1 (1211)
  • № 2 (1212)
  • № 3 (1213)
  • № 4 (1214)
  • № 5 (1215)
  • № 6 (1216)
  • № 7 (1217)
  • № 8 (1218)
  • № 9 (1219)
  • № 10 (1220)
  • № 11 (1221)
  • № 12 (1222)
  • № 13 (1223)
  • № 14 (1224)
  • № 15 (1225)
  • № 16 (1226)
  • № 17 (1227)
  • № 18 (1228)
  • № 19 (1229)
  • № 20 (1230)
  • № 21 (1231)
  • № 22 (1232)
  • № 23 (1233)
  • № 24 (1234)

2021 год

  • № 1 (1235)
  • № 2 (1236)
  • № 3 (1237)
  • № 4 (1238)
  • № 5 (1239)
  • № 6 (1240)
  • № 7 (1241)
  • № 8 (1242)
  • № 9 (1243)
  • № 10 (1244)
  • № 11 (1245)
  • № 12 (1246)
  • № 13 (1247)
  • № 14 (1248)
  • № 15 (1249)
  • № 16 (1250)
  • № 17 (1251)
  • № 18 (1252)
  • № 19 (1253)
  • № 20 (1254)
  • № 21 (1255)
  • № 22 (1256)
  • № 23 (1257)
  • № 24 (1258)

2022 год

  • № 1 (1259)
  • № 2 (1260)
  • № 3 (1261)
  • № 4 (1262)
  • № 5 (1263)
  • № 6 (1264)
  • № 7 (1265)
  • № 8 (1266)
  • № 9 (1267)
  • № 10 (1268)
  • № 11 (1269)
  • № 12 (1270)
  • № 13 (1271)
  • № 14 (1272)
  • № 15 (1273)
  • № 16 (1274)
  • № 17 (1275)
  • № 18 (1276)
  • № 19 (1277)
  • № 20 (1278)
  • № 21 (1279)
  • № 22 (1280)
  • № 23 (1281)
  • № 24 (1282)

2023 год

  • № 1 (1283)
  • № 2 (1284)
  • № 3 (1285)
  • № 4 (1286)
  • № 5 (1287)
  • № 6 (1288)
  • № 7 (1289)
  • № 8 (1290)
  • № 9 (1291)
  • № 10 (1292)
  • № 11 (1293)
  • № 12 (1294)
  • № 13 (1295)
  • № 14 (1296)
  • № 15 (1297)
  • № 16 (1298)
  • № 17 (1299)
  • № 18 (1300)
  • № 19 (1301)
  • № 20 (1302)
  • № 21 (1303)
  • № 22 (1304)
  • Спецпроект
  • № 23 (1305)
  • № 24 (1306)

2024 год

  • № 1 (1307)
  • № 2 (1308)
  • № 3 (1309)
  • № 4 (1310)
  • № 5 (1311)
  • № 6 (1312)
  • № 7 (1313)
  • № 8 (1314)
  • № 9 (1315)
  • № 10 (1316)
  • № 11 (1317)
  • № 12 (1318)
  • № 13 (1319)
  • № 14 (1320)
  • № 15 (1321)
  • № 16 (1322)
  • № 17 (1323)
  • № 18 (1324)
  • № 19 (1325)
  • № 20 (1326)
  • № 21 (1327)
  • № 22 (1328)
  • № 23 (1329)
  • № 24 (1330)

2025 год

  • № 1 (1331)
  • № 2 (1332)
  • № 3 (1333)
  • № 4 (1334)
  • № 5 (1335)
  • № 6 (1336)
  • № 7 (1337)
  • № 8 (1338)
  • № 9 (1339)
  • № 10 (1340)
  • № 11 (1341)
  • № 12 (1342)
  • № 13 (1343)
  • № 14 (1344)
  • № 15 (1345)
  • № 16 (1346)
  • № 17 (1347)
  • № 18 (1348)
  • № 19 (1349)
  • № 20 (1350)
  • № 21 (1351)
  • № 22 (1352)
  • № 23 (1353)

Вы здесь

Главная » ква-пыгрищ мйт (мньщи мйт)
  • Мансийский
  • Русский

ква-пыгрищ мйт (мньщи мйт)

ква-пыгрищ щняге-щаге мӈквын алвесг ман тйвесг. Тав савалап пыгрищ квынкватн янмалтавес. Тувыл яныгмас, манарас, квынкватн кон ат тртаве лви:

- л ул минэн, тыт мӈквыт лгыт мансвит. щагын щнягын мӈквытын алвесг, тйвесг.

Та в рыг мтыс, мӈкв хлат пуссын тав ты пкыльтасанэ алыщласанэ. Ань квкватн хунь хӯнтлы, акв лгылсорныл нл врыс, мт лгылсорныл вт врыс, сорлувныл. Тувыл квкватэ нупыл лви:

- Ам кон квллгум, кон ёнггум, ӯйрищит матыр пхвтгум, алыщлгум.

квкватн ат тртаве:

- Ул минэн, ул минэн, л ул минэн! Мӈквын хнтавен тах, алавен!

Тав ксыӈ хтал та яласы, ӯйрищит алыщлы, та мaныр, мыгты. Мощ лнув, мось лнув, тоха та лаль мины. Аквматртн хӯрмит хталыг мтыс, квн ты тыпылтавес. Лньщим кинсытэ, мыгты. А тав, ква-пыгрищ, лнув минас, хӯрмит хтал, сунсы, мӈкв йка ты ми, пувумтавес, лапаяптувес, такос щисги, рӈхи, та тотаве. Тувыл тотвес, хоса ман вти тотвес, сль аквмат колрищин ты тӯлвес. Та мӈкв йка гирищиг-пыгрищиг ньщи, ань хот-щгтсг, лвг:

- щмн лылыӈ клп ман лылыӈ нвыль тотыс.

А тав, ква-пыгрищ, лви:

- Наӈ тай нум ань ул аллн, сунсэн, ам урум ман мaныр. Нвлюм ман нвыль атыл пасы, мущ ньщлн тувыл ущ аллн нум.

Тувыл мӈкв йка номсы: «Тав сль, мощ тыттылум, тах нвле-тлпе атыӈыг мты, ёмасыг мты». Ёл-хуясыт. Ань ква-пыгрищ ул вос ояс, мӈкв йкан такви пӯтитн хуюптавес. Таяныт мӈкв поталы, лылыпе та хурип та, торгиньты ман лылы хасумты, юв лты аялаве, тот та тыг-тув хартатлаве лылтнтэ мус. Хотмус хуясыт ман манарасыт, лпылыг мтыс. Мӈкв хотталь минуӈкве ты щпитахты, улпыл с алыщлаӈкве хотталь врн мины, матыр ӯйхул мгыс. ква-пыгрищ ткыщ ёл-прсаластэ, тыттыстэ, нврамагн лвыс:

- Сунсн, хот ул тртэлн! Хот те тртылн, нн тах алавн. Тав, ква-пыгрищ, мӯтраӈ, врми матыр врапаӈкве.

- ти, мн ат тртыламн.

Тувыл та минас врн мыгтаӈкве, ёсаге масыс. ква-пыгрищ тнатн китыглыяге:

- Нн, гирищиг-пыгрищиг, ӯмпи матыр ньщегна?

- А мн ӯмпил маныр вримн.

- нум алэгн тах, исум тлп ман маныр аюӈкве.

- ти, ат ньщимн.

- Ат те ньщегн, ам хсгум, ннанн ӯмпил матарыл вриягум. щин матыр сграп-касай ньщи?

Тн вгтн, лвг:

- ньщи.

- ньщи те, тотн сaграп-касай, плпыт? Ам ннанн тлп аюӈкве ӯмписовыл вриягум, нум алэгн, тлп аюӈкве патэгн.

- Тав сль, йильпи ӯмпил тлп айимн.

- нум хот-тртэлн, ннанн ӯмпил вриягум, тувыл нум тах ущ ёл-нгелн. влт сграп-касай тотн, ӯмпи вруӈкве ри, ӯмпи вруӈкве патгум.

Тн маныр, номсг сль, хйтсг, сграп-касай тотсг. ква-пыгрищ лави:

- Ань нум хот-тртэлн, щин ялнтэ сыс ам ннанн ӯмпил вриягум тлп аюӈкве.

Номсг сль тав тах, тувыл хот-тртвес. ква-пыгрищ йӣв сгрыс, йӣвсупыт пиныс, лви:

- Тыг хуигплэрищин, ам ннан мртым ӯмпи вргум. Ам ннан мртыягум, тыг йӣвсупыт палт хуигпн, ман яныт ри, ам мртгум.

Тувыл акватэ та хуигпас, хуигпас, сыплуве супыг та сграпастэ. Мтанн с лвыс хуигпаӈкве, тувыл таитэ хуигпас, с пуӈке мaн сыплуве хот та сграпастэ. Тувыл маныр вруӈкве, пуӈканн висаге, колошкаг врыс. (Мӈкв йка аман хоталь мыс, аман йӣв сгрыс-ёргыс). Тув ӈквал тӯщтыгпас, ӈквал пуӈк паттан пуӈканн тув мастысаге, вильтанн щн йинэ лӈх ляльт тӯщтыгпасаге. Тувыл молямтахтым нвыль якытлапыс, нлув пйтлыгтас, мощ пйтахтас ман манарас. Мощртын мӈкв хла ты ёхты, молям-тахтым ны хӯнумтас, тав йӣнэ лӈх сӯнтн тув ӯнттыгпастэ.

Та  торыг мӈкв йка тув нглапам- исум ны, исум пӯт ӯнттымаг, сӈвкыл иӈ пйтахтг. Номсалы: «Ты улпыл гирищагум-пыгрищагум ква-пыгрищ аластн, пйтыстн, тыг ӯнттыгпасыг ны». Тувыл ёмас щирыл нвыльлмт вис, та твтытэ. Илттыг кон-салямитэ, лви:

- А-на-н, амти лувум-нвлюм атыл пасы.

Мт ны атыньты, пуссын такви луве-нвле атыл пасы. Тувыл номсахты: «Тн улпыл ква-пыгрищ хот-тртыстн, нврамагум алвесг». Ань пуӈканн та мныр хнтсанэ, такви нврамаге пуӈкг. Та кантмувес, а-а, ква пыгрищ хот та оигпас. Лньщим-тыстым юв ты щалты, сль нврамаге тимыг.

Та халт ква-пыгрищ ойи юв колн, юв щалты квынкватн хнтаве, та аниглаве:

- Мныр ты палыт сыс врт врсын?

- Ам мӈквын пувиньтавсум, лты алвсум тӈкв. Ам пйкыслум таве, тувыл хультуптавсум. Нвлюм, лвгум, маныр атыл пасы, мощ ньщлын, ам тах нвлюм ялты, ёмащакв тыттлын, ущ нум аллын, пйкщислум. Хунь ёл-хуясув, тав лылты-торгиньты, ам тыг-тув та нуйгатлавем, лылаянтэ сыс лты юв-аялавем. Тувыл лпыл ёл-нгсалавсум, такви врн минас, та сыс ам нврамаге аласагум, амти оясум.

квн аниглаве-сыпгаве, та лньщи:

- Ам ты лвгум воссыг л ул минэн .

Тав ква-пыгрищ та кантмувес, воссыг кве лтыӈ хӯнтлуӈкве ат патыс. Акв хтал лг, с л ат тртаве квн, атав вгтэ мӈкв йка лӈх, хоталь тотвес, колэ хт лы. типлаг квн с та тыпылтавес, тысты- лньщи, номсы: «с та пуввес апыгтем, алаве тах».

 ква-пыгрищ мӈкв йка колн ёхтыс, юн тим, хотталь минам. ращныл втра выг, хӯлюм втран пины тглкв, нх колалан та ххтытэ. лпыл хӯнтлы ты йинт суйты, хот-тӯйтхатас, тув-щакыртахтас. Пс ань щовалыт лсыт, а мӈкв йка колэ щовалыӈ, тувыл щовал сӯнтын тув хотталь тӯйтхатас, ртхатас. Мӈкв йка ос юн тнут врыс, ӯй ман матыр алам, пйты. Тав ос ква-пыгрищ хунь пилы, сй хулюм кос тгыл выг, щовал ас хосыт сӯнтыл юв та трталы, пӯт сӯнтн та патыглгыт. Пӯтэ мощ пйтахты, рталытэ: «Я а, манырман сй ман мныр, аман витум тамле». Тглкв утыстэ, тнэ хурип пыл ти .

Тавагт, такви тувыл аман ояс, ат номилум. Мӈкве аман тра алыстэ, манос ётыл ёхтыс, нлыл вусщкасастэ.

Ты мōйт Николай Иванович Хозумов тав мōйтыстэ, нпакын С. РОМБАНДЕЕВА хансыстэ

Сказка об Эква-пыгрище

Сказка о том, как мансийский богатырь Эква-пыгрищ (сын Женщины) обхитрил злого менква. Сказку рассказал Николай Иванович Хозумов в 2011 году, записала С. Ромбандеева

Рубрика: 
Ловиньтым-ӯщлахтн - Литературная страница
Номер Луима сэрипос: 
№ 17 (1059)
10.09.2013

Главная

© 2012-2025 Ханты Манси Мир

Регистрационный номер [Роскомнадзор] Эл № ФС77-77089 от 25 ноября 2019 г.

Меню

  • Архив газеты ХӐНТЫ ЯСАӇ
  • Архив газеты ЛӮИМ СРИПОС
  • Годовые отчеты
  • Госзадание
  • Обратная связь
  • Основные сведения

Руководство

Врио главного редактора:
Рагимова Н.В.
Тел. (3467) 33-17-52 (доб 502)

Заместители директора:
Кондина Г. Р.
Тел. (3467) 33-17-52 (доб 501)

Рагимова Н. В.
Тел. (3467) 33-17-52 (доб 502)

Учредитель:

Бюджетное учреждение
Ханты-Мансийского автономного
округа – Югры «Объединенная редакция национальных газет
«Ханты ясанг» и «Луима сэрипос»

 

Контакты

628011, г. Ханты-Мансийск,
ул. Комсомольская, 31

+7 (3467) 33-17-52, (доб 510)

gazeta@khanty-yasang.ru

 

  •  
  •  
  •  
  •  
© 2012-2025 Ханты Манси Мир
Яндекс.Метрика