Ӛрӑӊ ёх
Хўв па тарум пура оӆӊитӑӆ – тӑӆ.
Хиш мўвн, вәнт мўвн муй па нӛрум мўвн касӑӆты хӑннєхәя мӑрєма ӑн вәӆӆяӆ? Хӑния лупӆум: касӑӆты хӑннєхә щимӑщ ясӑӊ ӑн тӑйӆ. Тӑӆаӊ оӆ мӑр арсыр вєрӑт, рәпатайт вєрӆ. Ӆўв ёшӊӑӆ ха пунман омӑсты ӑн вєритӆ, ӆўвеӆа иса пурайн муӆты вєрты мосӆ.
(Тӑм путӑр оӆӑӊ шәпӑт «Хӑнты ясӑӊ» газета 19, 20, 21-мит номерӑтн ӆўӊтаты!)
И пўш шай яньщман ма Тамара эвӑӆт иньщӑссум:
- Нӑӊ Гриша икиен муя сӑмӑӊа тӑйӆэн?
Ӆўв ӑн нәмӑсман имухты юхӆы лупӑс:
- Гришам ешавәӆ 80 оӆа щи йиӆ, ма – 70 тӑӆа йиӆум. Ар оӆ иха вәӆӆумн, щи оӆӑт мӑр ӆўв нємуӆт пурайн мӑнєм ӑн сєӊксӑӆэ па ӑн ӆявӑтсӑӆэ.
«Щиты кӑтӊӑн сӑмӑӊа вәӆӆӑӊӑн», – ма тӑм м кӑтӊӑн оӆӑӊӑн нәмӑссум.
Касӑӆты хӑннєхә вәӆупсэӆ мӑрєма ӑн питыйӆ, ӆўв әмща вәӆ, ӆўв вәӆупсэӆн арсыр вєрӑт вәӆӆяӆӑт. Кӑт тыӆӑщ кєм и тӑхийн вәӆ, щӑӆта имухты мосты утӆаӆ вўӆӆэ па нӆъяӊ вєрста хўваттыйн касӑӆӑӆ, юрн хот омӑсӆ – па щи йиӆуп тӑхийн вәӆ.
Ин ӆўӊ пура вәс, юрн хот нӛрум мўвн ӆоӆяс, вўӆэт эвӑӆт пєӆӊайт йира вәшӑтты пӑта пәсӊӑт вєрсыйт. Юрн хотн ратива вәӆ, антенна ӆэщӑтсӑт – муй щирн айкеӆӑт такӆы вәӆты? Ратива карты сўӊуп чемодан хуща ӆоӆяс. Чемодан хуща ар нєпекӑӊ вух, вещкат рәпата пӑта хоӆумтум вухӑт уӆӆӑт. Николай ащеӆ хўӆ веӆпӑсӆӑты мӑнӑс, юрн хот ов еӆпийн амп уӆӑс. Пӑӆӑӊ мӑриты питӑс. Нӛрум мўв хўваттыйн сыяӊа мӑрӑӊ сый сащӆ. Щиты пӑӆӑӊ тўт юрн хота хойс, тўт ратива антенна хўват еӆӆы мӑнӑс па чемодан карты сўӊа хойс. Хот еӆпийн уӆум кәняр амплэӊкие пӑӆӑӊӑн веӆса. м, хуты Киркәри ащеӆ веӆпӑс хуща вәс. Чемодан карты сўӊ хуща вәӆум ар хәс вет нєпекӑӊ вух тўтн ёссыйт.
- Ӛхӑт щи пийн вухӆам Сбербанк хуща пєӆӑтсӑӆам, – нх-мулаӊӑн Киркәри тӑм вєрӆ нәмӑӆмӑсӆэ.
Касӑӆты хуят пӑта «атум тәрум» ясӑӊ ӑнтәм. Роман так вот муй па йиӊки ӆоньщ питыйӆ ки, ӆўв имухты хошум хӑнятыйӆты тӑхи вәйтӑӆ. Мосӑӊ, щит иӆ питум х ӆєр эвӑӆт лот, щӑта м па хошум, муй па шума рўва иӆпийн хӑнятыйӆ, муй па па тӑхийн… Ӆўв имухты ратхӑр вєрӆ, хириенӑн сорум нюхи па хўӆ вәйтӑӆ. Щи тумпи пўт па йиӊк вәӆ. Касӑӆты хуят мосты турн муй па турн ӆєр вәйтӑӆ па єпӆӑӊ пӑта ӆанта пунӆӑӆэ. Ӆўв шӑншӑӆн ртӑӆ, так вот эвӑӆт х тыйт мўва мєнӆыйӆӆӑт, тәп ӆўв хошум тӑхийн омӑсӆ па щи тарум тәрум пєӆы вантӑӆ.
Роман аӆӑӊ йира юрн хотн ищкия йиӆ, щирн кашӑӊ пўш нухӆы аршӑк хошум ӆәмӑтсухӑт пунӆыйт, ӆәӆн ма уӆты. Нух киӆӆӑн, ким єтӆӑн, имухты тӑӆ шиваӆӑӆӑн. Ищки. Шитам. Тәп щит аӆӑӊ сахӑт нӑӊ мєт сыры вантӆӑн. Тўтые. Ӆўв хошум. Шай, па – тӑӆ, вўща вәӆа! Мӑӆӊӑт па нӛрмӑт нўвет, ӊка йисӑт. Муӆхатӆ мӑӆӊӑт мухӑӆая мӑнты мосӑс, ин ӊк хўват вет минута мӑр шәпи шәшты рӑхӆ.
Кашӑӊ йиӆуп пура – щит касӑӆты хӑннєхә пӑта йиӆуп ӛш, шәшман арсыр м па ӆавӑрт вєрӑт тывӆӑт.
Оӆ мӑр касӑӆты хӑннєхә хотн вәӆӆӑн, нӑӊ щи вәӆупсы вєккєши нәмман тӑйты питӆэн. Ма щиты оӆ мӑр юрн хә Борис Пяк хотн вәсум, ӆўв вўт кәрт Катучей юхан хонӑӊӑн омӑсӆ, ванӑн щи юхана Ямбой пусӆ увӆ. Щӑта вәӆум кашӑӊ хӑтӆ хуӆна сӑмєм хуща тӑйӆєм. Шаль, хуты нӛрум мўв вән хӑннєхә Борис Пяк хўв пӑнта шәшмӑс.
«Касӑӆты хӑннєхә пӑта тӑӆ – щит муй?» – нын иньщӑсӆӑты. Юхӆы лупӆум.
Тӑӆ – щит нуви-нуви ӆоньщ. Щит тарум ищки. Щит вўӆы әхӑӆн ӊхты вєр. Щит вўрты, єпӆӑӊ веӆщи хурум вўӆы нюхи, щит потум хўӆ, щит хурамӑӊ хӑншӑӊ вўӆы сух эвӑӆт тӑӆ ӆәмӑтсухӑт…
Аӆпа, ӑн вєритӆўв путӑртты, муйсӑр уй тӑӆ хӑннєхә пӑта тәӆ. Оӆӑт мӑнӆӑт. Шаль, кашӑӊ оӆ касӑӆты ёх шимӆа йиӆ – щит рәпата пєӆы сӑмӑӊ, ӛрӑӊ, нумсӑӊ хӑннєхуятӑт. Шаль, вән кәщайт ӑн па нәмӑсӆӑт, муй щирн касӑӆты ёха ӆыв йис вєрӆаӆ еӆӆы тәты нётты. Щирн вўт кәртӑт эвӑӆт касӑӆты ёх ай вошӑта вәӆты мӑнӆӑт, айӆат ёх щӑта вәӆты ӑн хӑщӆӑт. Вантэ, вўӆы тащ ӆавӑӆты ёх муй хўӆ веӆпӑсӆӑты хуятӑт ай тыӆӑщ вух ёша хоӆумӆӑт.
Пура мӑнӆ. Киркәри нивӑӆъяӊ оӆа йиӆ, ӆапӑтъяӊа йиӆум. Ӆўв ма Сўмӑтвошєма мойӊа юхтыӆӑс, Тамарочка имеӆ пӑнӑн тәтьӆясӆэ. Мўӊ хўӆ веӆпӑсӆӑты ӊхсўв, Сўмӑтвошӑӊ шуши вәтаӊ мир пиӆа вәйтантыйӆсўв. Иса м. Мўӊ и вуӆаӊ вєр оӆӑӊӑн путӑртсўв: хута рўщ мўвн м вәӆты? Мўӊ и нумса юхӑтсўв.
Вошн ртъяӊ нартупӑӊ хотн вәӆты хән рӑхӆ? Вошн вәӆты – щит мўв-авӑт эвӑӆт хўвӑншӑк вәӆты, щи тӑхи эвӑӆт хӑннєхә єтӑс. Щиты нәмӑсты ки, вошн нӑӊ касна хот иты вәӆӆӑн, щиты рӑхӆ, щиты ӑн рӑхӆ. Вән нартупӑӊ хот – щит карты хушап иты, арсыр пунӑӊ войт єнмӑӆты тӑхет иты. Юханӑт па мӑӆӊӑт кана мухӑӆая – кев хотӑт, ӛшӑт, щӑта пурвой муй па кўрӑӊ вой ӑн вәӆ. Ӆәнт муй па лўк ищи ӑнтәм. Муй щирн щӑта вәӆты рӑхӆ?
Нӑӊ ишниен тумпия юхан ат питӆ, щӑта кашӑӊ пурайн хўӆ веӆпӑсӆӑты рӑхӆ. Нӑӊ ишниен тумпия вәнт ат питӆ, щӑта тулхӑт, воньщумутӑт єнумӆӑт, тухӆӑӊ войт, войт вәӆӆӑт, щи тӑхи эвӑӆт нӑӊ нюхи муй па воньщумут тәты вєритӆӑн. Муй щирн щитӑт такӆы вәӆты? Кев хотӑтн вәӆты муй па кев ӛшӑт хўват шәшты – щит вәӆупсы хән?
Ӑнтә, щит вәӆупсы ӑнтә.
Леонид Бабанин хӑншум путӑр хӑнты ясӑӊа тулмащтӑс: Людмила Гурьева