Тәнӆуп тыӆӑщ 22-мит хӑтӑӆн Сўмӑтвош район Саранпауль кәрт пўӊӑӆн вәӆты кӑсты вўєң ёх 73-мит мӑӊхӑтӆ постӑ­сӑт. Тӑм кӑсупсы кӑт оӆ мӑр ипўш ӆэщӑтӆы. Щит пӑта вўӆыйн кӑсты ёх мӑӊхӑтӆ ӆавӑӆман тӑйӆӑт.

Ай кєр тыӆӑщ 6-мит хӑтӑӆн Ёмвошн хӑтӆ єтты пєлӑкн ӆовӑт тӑйты «Мустанг» нє­муп хот пўӊӑӆн вотум нюки лаӊкум хотӑт роман тывсӑт. 

Щи эвӑӆт тыв вўӆєӊ әхӆӑтн кӑсты щи­ра авиет ӆавӑӆты ёх юхӑт­сӑт па пӑнӑн нюки хотӆаӆ тәсӑт. Нуви сӑӊ­хум, Сәрханӆ, Сўмӑтвош, Ёмвош па Нижневар­товской районӑт эвӑӆт вўӆы ӆавӑӆман вәӆты ёх па «Торум Маа» йис пурмӑсӑт шавиман тӑй­ты хуятӑт нюки хотӑт омӑссӑт. Катра нюки хот арӆ пєлӑкн иметн вєрӑнтса, ин тӑта вәрт хот икетн ӆоньщса. Итәх хуятӑт имухты кәрӆаӆ ӑӆсӑт па ӆєтут кавӑрт­ты питсӑт.

Ай кєр тыӆӑщ 6-мит хӑтӆӑн Ёмвошн «Торум Маа» йис пурмӑсӑт шавиты тӑхийн «Тыӆӑщ поры» вєрӑнтсы. Хӑнтэт кўтн йис пура вўш эвӑӆт щи мӑӊхӑтӆ пориӆӑсы, товийн тыӑщ вәна йиты пурайн постӑсы. Щи хӑт вўш эвӑт йиуп о оңитсы. 

Щи вәнты музей тӑ­хийн хӑнты нєӊӑт ӑк­тӑщийӆсӑт, нянь войт вєрӑнтсӑт. Щӑӆта щив вошӑӊ мир па няврємӑт вохӑнтсыйт, ӆәӆн нянь войт вєрты вәнӆтыйӆ­ты. Щит ўвты вой, вўӆы, ов, хор ош, хор мис па па войт. Йис щирн а­пӑт вой хурас эщӑтты мос. 

Рәпатам щирн Сў­мӑтвоша ӊхмємн арсыр тӑхетн вәсум, айкеӆӑт ӑкӑтсум, шуши мир хӑннєхуятӑт пиӆа вәйтантыйӆсум па путрємӑсум. 

Имуӆтыйн йиӆпа ом­сум, ӆӑщкам, вән па хурамӑӊ хотн айӆат ёх пӑта тӑта мосванӑн вє­рум киникайт ӆўӊӑтты хот шиваӆӑсум. 
Щи йиӆуп хот кәща нє Надежда Александровна Буткова пиӆа вўща вєр­сум. Щикинща айӆтыева иньщӑссєм, хән тӑмӑщ библиотека хот  ӆыв хущеӆа омӑссы па муй щирн Сўмӑтвошӑӊ няв­рємӑт тыв нєпекӑт ӆў­ӊӑтты юхтыйӆӆӑт?

Тәнӆуп тыӆӑщ ӆапӑтмит хӑтӑӆн Ёмвошн Торум Маа йис пурмӑсӑт шавиты хотн вуӆаӊ полярник хәя вәӆум хӑннєхә Геннадий Иванович Бардин шәӊӑт оӆӑӊӑн ванӆтупсы вәс. 

Хўв йис тєӆӑн увӑс мир вўӆы, кўрӑӊ вой па па вой сухӑт эвӑӆт арсыр хурӑмӑӊ па хошум ӆәмӑтсухӑт ёнтты хошӆӑт. Вантэ, кашӑӊ хӑннєхә хән пакӆ пўнӑӊ сух пиӆа катӆӑсыйӆты. Итәх нєӊӑт мєт щи нюплўв хӑншӑӊ юӆ ёнтӆӑт. 

Касум мўвн пўнӑӊ сух Амня вошӑӊ, Тәрум ӆор па Вўтвошӑӊ имет кӑтярӆӑт. Тӑм ванӑн Нуви сӑӊхум вошн йитпӑӊ нєӊӑт ха ӑктӑщийӆсӑт.

Тәнӆуп тыӆӑщ 1-митн Сў­мӑтвош район Тэк кәртӑн мєт ма па тәса ёнтӑсты, тыйты муй шўкщӑты шуши ёх Елена Новьюхова пиӆа вәйтантыйӆсӑт, ӆўв «Союз мастеров Югры» тӑхи эвӑӆт Тэк ёх пиӆа рәпитӆ.

Оӆӊӑӆн ӆўв путӑртӑс, хутыса «Союз мастеров Югры» тӑхи ёх 2020-мит оӆн рәпитты питӆӑт. Лыпӑт тыӆӑщн Нуви сӑӊхум район Касум вошн нәй сух эвӑӆт пурмӑсӑт вєрты вәнӆтӑты хӑр питӆ. Сўсн Ёмвошн «Форум мастеров народного искусства» нємпи мирхот вєрӆы. «Союз мастеров Югры» тӑхи 25 оӆа йиӆ, щирн щимӑщ вән мирхотӊӑн тӑм оӆн вєрӆыйт. 

Тәнӆуп тыӆӑщ 10-14-мит хӑтӆӑтн «Торум Маа» йис пурмӑсӑт ӑкӑтты па шавиты хот рәпатнекӑт «Йис щирн ӑнтуп кеӆӑт сэвты па хӑншӑӊ вейт тыйты» нємуп XXII-мит вәнӆтӑты хӑр вєрсӑт. Ӆыв шуши мирӆўв йис пурмӑсӑт ӆыӆӊуптӑты щира Ёмвош округев вошӑт па кәртӑт эвӑӆт йис вєрӑт ма вәты хӑннєхуятӑт вохсӑт, ӆәӆн ванӆтӑты, хутыса йис щирн сэвты па тыйты мосӆ. 

Сырыя тӑта рәпитты хуятӑт, хӑнты па вухаӆь мир учёнойт, увӑс мир йис вєрӑт ма вәты хуя­тӑт, Ас-угорской айӆат ёх па айкеӆӑт ӆэщӑтты нєӊӑт-хәйт шуши мир ӑнтуп кеӆӑт па сэвӑӊ вейт оӆӑңӑн нєпек ӆў­ңӑтсӑт.

Тәнӆуп тыӆӑщ 16-митн Нуви сӑӊхум вошн «Нуви ат» тӑхи хуятӑт тыйты вєр ӆэ­щӑтсӑт. Щит ӆыв Нуви сӑӊхум район «Югра ӆыӆӊуптӑты» тӑхи ёх пиӆа вєрсӑт.

Тӑм вәйтантупсы «Нуви ат» тӑхи кәща ими Зинаида Каксина па «Югра ӆыӆӊуптӑты» тӑхи ух нє Ирина Фир­сова пўншсӑӊӑн. «Югра ӆыӆӊуптӑты» оса тӑхи нєӊӊӑн Зинаида Кузь­менко па Анастасия Веж­новец интернет хўват щи вєр тәсӊӑн. Вәйтан­тупсыя Нуви сӑӊхум рай­он арсыр кәртӑт эвӑӆт имет юхӑтсӑт.

Щиты лупӑс Россия мўвтєӆ Ассамблея кәща ӆӑӊкӑр хә Назиржон Абдуганиев. Ма ӆўв пиӆӑӆа вәйтантыйӆсум Россия мўвтєӆ мир вән мирхот пурайн, щит тәняӆ сўсн вәс.

Н.Н. Абдуганиев 1970-мит оӆн Кыргызстан мўвн сєма питӑс. Ӆўв узбек мир эвӑӆт. 1994-мит оӆн Московской природоустройства институт, щи пийн госслужба институтн «Национальной политика» нємуп факультет етшуптӑс.

– Назиржон Насиб­жонович, еша путӑрта нӑӊ рәпатаен оӆӑӊӑн.