Шуши мирев вәԯупсы - Жизнь хантыйского народа

Хӑнты хә Николай Алексеевич Ерныхов Ну­ви сӑӊхум район Касум вошн совхосн вўӆэт лекщитман рәпитӆ. Ма ӆўв пиӆӑӆа путӑртсум вўӆєӊ ёх мӑӊхӑтӆа ӊхмєм пурайн.

Ванкўтӆы ёх эвӑӆт хәӆӆясум, хуты Ёмвошн нємасыя пәӆьницайн мәшӑӊ ёх еӆӆы вәӆты па рәпитты щира лекщитӑӆ хӑнты ими Раиса Алексеевна Соколова. Мӑнєма шєӊк әмӑщ вәс ӆўв пиӆаӆа вәйтантыйӆты па путӑртты, щирн щи хота ӊхсум.
 

Тохтурӑт оӆӑӊӑн «Доктора земли обетован­ной» нємуп йиӆуп киника Леонид Филиппович Струсь хӑншӑс. Ӆўв мир мӑтӑты тӑхетн иса 37 о мӑр рәпитӑс. Щи кўтн хәс о мӑр ёх лекщитты вєрӑт әхтыйн департамент хуща кӑпӑртӑс. Вә­тӑӆ нәпӑт хӑннєхәйт мӑтӑӆ. Щи тумпи Леонид Филиппович Югра мўвн ёх лекщитты тохтурӑт оӆӑӊӑн йис вєрӑт хӑншӑӆ.

Тӑм ванӑн Ямал мўвн Муши вошн «Лорвош мўвєм» нємуп вәй­тантупсы вәс. Щи щосн Ӆорвош район кәща хә Андрей Головин пиӆа вәйтантыйӆсумн па м­кєм хўв путрємӑсмӑн.

Ар оӆ мӑр Советской вошн вухаӆь апрӑӊ нєӊие Оксана Се­ребрякова вәӆ па рәпитӆ. 2012-мит оӆ вўш эвӑӆт ӆўв «Югра ӆыӆ­ӊуптӑты» тӑхийн оса рәпата тәты питӑс. Нумсӑӊ нєӊие имухты шиваӆӑсы па тӑм оса тӑхи Советской район ӆуваттыйн секретаря пирисы. Щӑӆта 2016-мит оӆн ван хӑтӆуп тыӆӑщн вән мирхотн вухаӆь хӑннєхә кәщая павӑтсы. 

Тӑм пўш ай кєр тыӆӑщ мєт оӆӑӊмит хӑтӑӆн Анеева кәртӑн Сўмӑтвош районӑн рәпатам щирн вәсум па арсыр айкеӆӑт нємасыя хӑннєхуятӑт вәӆты-хоӆты щирӑт оӆӑӊӑн ӑкӑтсум. Щи ай кәр­тыенӑн Владимир Алексеевич Ендырев пиӆа вәйтантыйӆсум па м хўв кўт путрємӑсмӑн. 
 

Лыпӑт тыӆӑщ 29-30-мит хӑтӆӊӑнӑн Неф­те­юганск вош пўӊӑӆн «Моньщ» нємуп рўтьщӑты тӑхийн XIX-мит Югра мўв губернатор Кубок ёша хоумты пӑта хопӑтн Мўвтєӆ мир кӑсупсы мӑнӑс. Тӑм вєра әмӑщ ӛращты вєр округевн 2001-митн оӆӊитсы. 2015-мит оӆ вўш эвӑӆт тӑм кӑсты вєр нємасыя Вит Хон мӑӊхӑтӆ пурайн ӆэщӑтты питсы.

Ма хишӑӊ-сэйӊ 
     ищки мўвн вәсум
Сорум юхӑт хәрӑт хуща есӆуман ӆоӆьсӑт.
Хәнты йисн вўӆы  
щӑхрӑӊ мўв тӑта вәс,
Мўвев-йиӊкев 
          вәтшӑты питсэв.
Сухӑӊ-мўв Най Ӑӊки 
              кӑӆы кӑншӆа.
Йиӊкев-нӛрмев 
                        есӆӑӆӑт
Ищки мўвев 
                  вәтшӑӆўв…
Вән Тәрум Ащев 
   ищки хӑтӆ вєртаӆн
Нюр иса пӑсты 
                        кєшийн 
Мўв кӑӆы таӆты 
  ёхӆаӆ пакнуптӑӆӆэ. 
             (Хӑнты ясӑӊа 

Вән кєр тыӆӑщ оӆӑӊ хӑтӆӑтн Анеева кәртӑн Сўмӑтвош районӑн вәсум па шушия вәӆты йисӑӊ-нәптӑӊ вухаӆь ики Николай Павлович Сянклин пиӆа вәйтантыйӆсум па путрємӑсум. Мосӆ лупты, хуты тӑм хә мкєм арат оӆ мӑр арсыр тӑхетн вәӆупсы хўватн ай тохтура вәс па сыр-сыр мәш вєрӑт мӑӆтман рәпитӑс. Мӑта ай кәрта Сўмӑтвош район ӆуватн кәща ёхӆаӆн китыйӆсы, иса щи тӑхийн вәс, ай тохтур рәпатайӆаӆ ӆэщӑтӑс. 

Хӑнты нє Любовь Николаевна Сенгепова Касум вош пәӆьницайн 2011-мит оӆ вўш эвӑӆт ай тохтура вәӆ, щи вәнты Вўтвош пәӆьницайн рәпитӑс.