Хӑнты мир моньщӑт-путрӑт - хантыйские сказки, рассказы

Ука шәпие Име ими пиа вә, кашӑң хӑт ўв камн рэпӑ эвӑт ай әхӑн хӑтӑтья етн оӑңа вум артӑн име ими ўвеа лупӑ: «Хиые ва юхи у­ңа, камн Хинтӑң имет ңхӑт. Ӑңкен-ащен щиты ңхман хута ин вәӑңӑн?» Ука шәпие име ими пєа лупий: «Ма па ипўш хӑтумӑ­ум па юхи щи йиум». Рєпӑа кўш нух хәң­хӑс, хәр тум пєлӑк пє­а вантӑ. Хинтӑң ими щи йи, вән тунты хинт шӑншӑн атӑ. Тыв юхтӑс, рєп ипийн хинтӑ пєлки пўншсӑ­лэ па ука шәпие пєа лупий: «Тыв хӑтума, тыв хӑтума». Ин ай пух нәмӑс: «Ма муй пӑ­та ўв хинтӑ ыпия хӑтумӑум.

Тӑта ма хӑншм хӑнты ясңев оӑңӑн. Ма ӑңхам, ун рут ясңиев а вуштӑса, иса еы ат ву, ай ёхӑв ясңевн яма ат птӑртӑт  па еы ат япа сэма питты няврэмӑта ясңе ат хӑй-э-кaтоптӑэ. Щи оӑңӑн щи ма тӑта хӑншм:

Лыпӑт нуви
Ёлӑх хӑт,
Вәры ким
Солӑң сыен…
Нуви йиңка
Хопен хўвӑ,
Хумп әхтыйн
Әмща мӑн.
Вәнт сўңие
Нух аумэ, 
Щи мурта щи 
Хопн кӑсӑт. 
 

Кєв вошн, карты вошн ма вәӆӆум. Кӑрӑщ хотн, вән хотн омӑсум. Ма нємєм Петя, хӑнты щирн ки, Пєтр. Путӑр ма тӑйӆум. Путрєм йис путӑр ӑнтә. Путрєм тӑм нуви хӑтӆӑн вәӆты вәӆупсєм оӆӑңӑн. Ма тӑм йис няврєм. Ёмвошн вәум, хәтмит ӑшколайн 11-мит классӑн вәнтыйум. Тәп ма сыр вәӆы пищ тӑйӆум. Атӑӆӑн вәӆум вәӆмиты юкана па мўвӑта, па йиңкӑта рӑкӑнӆум. Йис вєрӑт вантыйум, моньщ вєрӑт вантыйум. Муй па йина щӑта яңхийӆум, муй па вәӆумӆам  щимщӑт, ӑн па вәӆєм. Нынана путӑртӆӑӆам. Нын щи ма киньщама нумсӑң ёх, ма киньщама сащӑң ёх.

Щи вєр хўвн вәс… Увӑс орӑтн мӑӑң хўӑт вўншийсӑт. ывеа йиуп тӑхийн вәты шєңк мәстӑс, щирн веккєши тӑта хӑщсӑт. Тәп и вән нўша вәс – няврєма сортӑтн авӑнтсыйт. Мӑӑң хўӑт нәмӑссӑт, ыв щи пӑтап хўӑт пиа аясты ӑн вєритӑт, щирн хӑт эвӑт нётупсы вохты мос.

Мўң Тэк куртэвн сўмӑт пухӑр тӑйўв. Тӑта, куртэв тыв омӑсты епийн, Устрёма юрн тӑм мўва тўвм ёх, ывеа вуты щира барак хот омӑсты юх сэвӑрме. Щи ёх тӑм мўва тўвмӑт па ин Устрём омӑсты тӑхaя хӑёмӑт. Оӑң тӑ ыв мўв хотн вуме.

Атэт ка юх авӑтн, атэт вәнт юх авӑтн имеңӑн-икеңӑн вәӑңӑн-хоӑңӑн. Тәп и эвие тӑйӑңӑн. Щиты хотэвәтэ кўтн ин ими авӑрт мәша питӑс па ӑнтәма йис. Эви аще пиа кӑт хуятн вәты хӑщсӑңӑн. Няврєм ай, ўвеа ӑңки мос. Ащи вәнтыман яңхӑ, эвие юн атэт хӑщий. Щиты ики няврємӑ пєа нәмӑсман муй вўрн войхў кӑншӑ. Тӑа ювум артӑн вой суха тыныты вошӑң мўв пєа эвисӑңӑн мӑнсӑңӑн. Вошн тынєссӑңӑн па ант, саккар вўсңӑн, юхы пєа мӑнты щи сонтумӑсңӑн.

Йис пурайн мўң Мўвев хурамы вәс. Єнумты утӑт, войт питы-нувия вәсӑт. Мўвн еӑха вәс. Тәп тӑ пурайн мўвев хурамӑңа вәяс. Тәрум Тўт, тыӑщ па хәсӑт оньщӑн вуисӑт, тәп мўвев ищиты питы-нувия вәс.
Имутыйн Тәрум Тўт хәсӑт па вот пєы лупӑс, ән ыв пӑңӑт эвӑт мўв вәнты нурум ат вєрсӑт. Щи хўват шәшман сыр-сыр хурамӑң оьпӑт мўва єсӑты рӑх. Щиты вєрсы. Еы Тәрум Тўт нурум хўват шәшман арсыр оьпӑт парңӑты питӑс. Нурум хурамӑң нюъюх хурасуп йис.

И хуят ай пурайн тащӑңа йис. ўв яма рәпитӑс па айтыева тащ ӑктӑс. ўв мєт тащӑңа йиты ӑңхас. Щиты мир хуятӑт эпӑты питӑс.