Вәнт шушийн и хӑтӆ
Ёмвошн вәӆты па тыв мойӊа юхтыйӆты мир хӑнты па вухаӆь ёх вәӆупсы оӆӑӊӑн уша павӑтты ки ӆӑӊхаӆӑт, ӆывеӆа вәнт кәртӑта ӊхты ӑн мосӆ. Щи оӆӑӊӑн Ёмвошн «Торум Маа» музей хуща уша павӑтты рӑхӆ.
Мӑнум рўтьщӑты хӑтӆӑн, Ас хӑӆты тыӆӑщ 25-митн, щӑта мойӊ ёх пӑта «Вәнт шушийн и хӑтӆ» вәс. Тыв Ёмвошн па Нижневартовск вошн вәӆты ёх юхтыйӆсӑт. «Торум Маа» музейн рәпитты хә Сергей Конев путӑртӑс, хутыса хӑнтэт па вухаӆят вәнт кәртӑтн вәӆӆӑт:
- «Торум Маа» музеевн нӆ экспозиция тӑйӆўв: ӆўӊ кәрт, тӑӆ кәрт, вой веӆпӑсӆӑты ӛш, мӑӊ тӑхи. мӑӊ тӑхия ин вәнты шуши ёх юхтыйӆӆӑт, йир-поры вєрӆӑт, Тәрум эвӑӆт м, уяӊ вәӆупсы вохӆӑт, ӆәӆн иса рәт ёхӆаӆ тӑӆаӊа, ма ат вәсӑт, ӆәӆн веӆпӑсӆӑты оӆӑӆ ма ат мӑнӑс, ӆәӆн аршӑк пешие тӑм оӆн сєма ат питӑс. Тӑм оӆ товийн вўӆєӊ ёх мӑӊхӑтӆ пурайн тӑта хӑнты па вухаӆь ёх вет вўӆы пиӆа поры вєрты питӆӑт.
С. Конев хӑнты кәр оӆӑӊӑн путӑртӑс. Мойӊ ёх уша павӑтсӑт, щит пӑщар х, ӛм х муй па хӑш х эвӑӆт вєрӆы. х эвӑтсӑт, мосты щирн нух мєнӑтсӑт, кәр вєрсӑт. Щӑӆта сухта йиӊк пиӆа рўвӑтсӑт, щив сорум турн пунсӑт, щи ут кәра нєрсӑт. Щи кәрн єпӆӑӊ хӑнты нянь тывӆ. Йис пурайн, хән ӆант ӑнтәм вәс, шуши ёх хўӆ ӆўвӑт эвӑӆт вєрум ӆант няня вєрсӑт.
Щи пийн музейн рәпитты хә ай хопӊӑн оӆӑӊӑн путӑртӑс, ӆўӊ хӑнты хот ванӆтӑс. Щив ӆуӊмевн ӆўв лупӑс:
- Тӑм ӆўӊ хот Нижневартовской район Аган юханӑн омӑсты вәнт кәрт эвӑӆт тәсы. 1987-мит оӆн щи кәртӑн ӆапӑт хот ара вўсы, щит ӆупасӑт, вәӆты хотӑт. Щитӑт пӑршая ӆєӆсыйт па Ёмвоша тәсыйт. Тӑта ар хуят ӑктӑщсӑт па щи ӆапӑт хот ӆапӑт хӑтӆ мӑр омӑссӑт. Щирн «Торум Маа» музеев сєма питум хӑтӆ – щит 1987-мит оӆ ай тӑхет потты тыӆӑщ 30-мит хӑтӆ. Мосӆ лупты, тӑм хот 1965-1966-мит оӆӊӑнӑн омӑссы. Ӆўӊ кәртӑт юханӑт хонӑӊӑн омӑсӆыйт, вантэ, шуши ёх хўӆ веӆпӑсӆуман вәӆӆӑт, щиты юхан хонӑӊӑн хотӆаӆ омӑсӆӑт. Вәйт ӆор тыӆӑщ етшӑтыйн хӑнтэт сўс кәрта касӑӆӆӑт, щӑта ванӑн нӛрмӑт вәӆӆӑт, ӆыв воньщумут, нохӑр ӑкӑтӆӑт. Ай тӑхет потты тыӆӑщн ӆыв тӑӆ кәрта касӑӆӆӑт, ванӑн ӛхмӑт вәӆӆӑт, хута хәйт войт веӆпӑсӆӑты ӊхӆӑт. Вәнт кәртӑтн шуши ёх ин вәнты щиты вәӆӆӑт.
Щи пийн Сергей Конев вухаӆь тӑӆ хот ванӆтӑс па путӑртӑс ӆыв вәӆупсэӆ оӆӑӊӑн. Ким єтсўв, кашӑӊ хуят ӛхӑӆ эвӑӆт нёӆ єсӑӆты щир тӑйс. Щӑӆта вой веӆпӑсӆӑты хә ӛша ӆуӊсўв, музейн рәпитты хә путӑртӑс, муйсӑр веӆпӑсн шуши ёх курӑӊ вой, вухсар, ӆошек, мойпӑр па па войт веӆпӑсӆӑӆӑт.
Мосӆ лупты Сергей Конев лупум путрӑт шєӊк әмӑщ хәӆӑнтты вәс, ӆўв ма па әмща шуши мирев вәӆупсы оӆӑӊӑн путӑртӑӆ. Нижневартовск вош эвӑӆт юхтум нє Марина Павлова лупӑс:
- Мӑнєма хӑнты па вухаӆь мирӊӑн вәӆупсы оӆӑӊӑн уша павӑтты шєӊк әмӑщ вәс. Музейн рәпитты хә ма путӑртӑс. Ма оӆӑӊмит пўш щимӑщ музейн вәсум па оӆӑӊ пўш округевн вәӆты шуши мирӊӑн оӆӑӊӑн уша павӑтсум. Щирн вән пәмащипа лупӆум тӑта рәпитты ёха.
Камн ӊхман пийн иса мойӊ ёх еша ищкийн потсыйт, щирн хота ӆуӊмевн мавӑт пиӆа каврум турн шайн яньщӆтӑсыюв. Щӑӆта музейн рәпитты нєӊӑн Татьяна Коневайн мойӊ ёх хӑнты па вухаӆь хӑншет хурасуп хӑннєхә ӆавӑӆты ай утыет вєрты вәнӆтӑсыйт. Щиты әмща Ёмвошн «Вәнт шушийн и хӑтӆ» мӑнӑс.
Путӑр хӑншӑс:
Надежда Рагимова